Cúnamh Feirme

Rialacha

Tógtar san áireamh beagnach gach cinéal ioncaim san scrúdú maoine ach áirítear é ar bhealaí éagsúla agus déantar neamháird de shuimeanna áirithe de. Tá rialacha ar leith ag baint le ioncaim ó fheirmeoireacht agus foirmeacha eile féin fhostaíocht, ioncaim ó scéimeanna áirithe, ioncam ó fhostaíocht agus ioncam ó shealúchas agus caipiteal.

Ioncam feirme

Déantar d’ioncam ó fheirmeoireacht a mheasúnú mar ollioncam a bhfuil tú, do chéile, do pháirtí nó do chomhchónaitheoir ag súil a thuilleamh lúide na costais a thabhaíonn tú d’fhonn an t-ioncam sin a thuilleamh. Úsáidtear d’ioncam ón 12 mí roimhe sin chun tuillimh fhéideartha sa todhchaí a mheasúnú. Ach ní mheastar áfach go mbeidh tuilleamh na bliana atá le teacht mar a chéile le tuilleamh na bliana seo caite mar bíonn éagsúlachtaí suntasacha ag baint le hioncam feirmeoirí ó bhliain go bliain.

Nuair a dhéanann tú iarratas ar Cúnamh Feirme, tiocfaidh oifigeach leasa shóisialaigh chugat agus iarrfaidh sé/sí roinnt cáipéisí ort, mar shampla cuntaisí a réitíodh i gcomhair cúrsaí cánach, sochar uachtarlann, cártaí clárú beithigh, sonraí íocaíochtaí an cloigeann, cúnamh ceantair srl. Déanfaidh an toifigeach measúnú ansin ar na costaisí a bhíonn ar rith an fheirm, agus na costais riachtanacha, mar shampla cíos, anáidí, costas ionchur mar cothú agus leasú talún agus dímheas innill feirme. Tógtar costas oibre san áireamh, seachas obair an fheirmeora agus céile/páirtnéir sibhialta/comhchónaitheoir an fheirmeora. Tá an feirmeoir i dteideal cóip den mheasúnú ioncam feirme a fháil.

Ioncam eile ó fhéinfhostaíocht

Má tá ioncam eile agat nó ag do chéile, do chomhchónaitheoir nó do pháirtí sibhialta ó fhéinfhostaíocht, déantar é sin a mheas chomh maith, ag tógáil san áireamh na costais arna tabhú sa ghnó. Cuirtear t-ioncam ó fheirmeoireacht agus ó fhoirmeacha eile féinfhostaíochta le chéile agus baintear as na costais a bhíonn i gceist. Ón 3 Aibreán 2013 déantar measúnú ar 100% de d’acmhainní ó fhéinfhostaíocht (gan aon neamhaird i leith cleithiúnaithe).

D’fhéadfá a bheith faoi dhliteanas rannaíochtaí Aicme S a íoc ar d’ioncam ó fhéinfhostaíocht.

REPS, AEOS agus SACS

Áirítear cuid de na híocaíochtaí a fhaightear faoin Scéim Cosanta Timpeallachta Tuaithe (REPS) nó an sceim Ceantar Speisealta Caomhnúchán (SAC) ach ní iad ar fad.

• Déantar neamháird den chéad €2,540 sa mbliain de na híocaíochtaí
• Déantar neamháird de 50% leath den fhuíollach freisin
• Déantar asbhaint ar chostais a bhíonn ort chun go gcloífidh tú le céimeanna REPS/SAC

agus

• Áirítear an fuíollach mar mhaoin

Pléitear le h-iocaíochtaí faoin Scéim Ghlas ar Bheagán Carbóin do Chomhshaol na Talmhaíochta (GLAS) ar an mbealach céanna agus déantar na neamháird chéanna orthu.

Ioncam ó léasadh cuóta bainne nó talamh.

Má tá do chuóta bainne ligthe ar léas agat, áirítear iomlán an ioncam ón léasadh. Ní áirítear é i measúnú ioncaim feirme mar a deirtear thuas. Is é an rud céanna a bhaineann le ioncaim ó léasadh an talamh. Má tá iomlán do thalamh ar léas agat, ní bheidh tú i dteideal Cúnamh Feirme a fháil.

Ioncam ó fhostaíocht

Déantar d’ioncam ó phost a mheasúnú. Déantar do thuilleamh seachtainiúil inmheasúnaithe (ollioncam lúide ÁSPC, táillí ceardchumainn agus táillí aoisliúntais) a mheasúnú de ghnáth ar bhonn na 13 seachtaine roimh d’éileamh. Ní thógtar d’ioncam iomlán san áireamh. Baintear €20 in aghaidh an lae (suas go huasmhéid €60) as do thuilleamh seachtainiúil inmheasúnaithe agus ansin déantar 60% den iarmhéid a mheasúnú mar acmhainn sheachtainiúil.

Déantar aon ioncam ó phinsean ceirde a mheasúnú ina iomláine. Má bhíonn obair shéasúrach agat ní dhéantar tú a mheasúnú ach amháin ar do thuilleamh i rith na tréimhse sin ina raibh tú ag obair.

Déantar ioncam ó fhostaíocht do chéile, do pháirtí sibhialta nó do chomhchónaitheora ar an mbealach céanna (baintear €20 in aghaidh an lae le huasmhéid €60 as agus déantar 60% den iarmhéid a mheasúnú mar acmhainn sheachtainiúil).

D’fhéadfaí daoine a bhí ag fáil Chúnamh Feirme roimh an 26 Meán Fómhair 2007 agus fós ag fáil íocaíochta an 26 Meán Fómhair 2007 a mheasúnú ar bhealach éagsúil.

Caipiteal

Cuimsíonn ioncam ó chaipiteal maoin, coigiltis agus infheistíochtaí. Má tá maoin agat nach bhfuil a húsáid agat go pearsanta nó má tá infheistíochtaí nó aon chineál caipitil eile agat, déantar an luach a mheasúnú, ag baint úsáide as foirmle speisialta. D’fhéadfadh sé go mbeadh nó nach mbeadh ioncam á fháil agat ón maoin nó ón infheistíocht.

Déantar an caipital a mheas mar a leanas:

• Ní thógtar an chéad €20,000 san áireamh
• Sé luach an chaipiteal idir €20,000 agus €30,000 ná €1 sa tseachtain do gach €1000
• Sé luach an chaipiteal idir €30,000 euro agus €40,000 ná €2 do gach €1000
• Luach an chaipiteal nios mó €40,000 ná €4 do gach €1000

Ní bhaineann an measúnú nua sin ach le haonaid €1,000. Mar sin ba cheart gach méid a shlánú go dtí an €1,000 is gaire. Mar shampla má tá €38,4000 sa bhanc, déantar neamhaird den chéad €20,000, déantar €10,000 a mheasúnú ag €1 in aghaidh €1,000, is é sin le rá €10 agus déantar an €8,000 eile a mheasúnú ag €2 in aghaidh €1,000, sin €16 in aghaidh na seachtaine. Mar sin is é d’ioncam ó chaipiteal ná €26 in aghaidh na seachtaine nó €1,352 in aghaidh na bliana.

Sealúchas nach mbaineann tú úsáid as

Muna mbaineann tú úsáid as do fheirm agus dá bharr seo nach bhfuil aon ioncam agat as, déantar measúnú ar a luach mar sin féin. Tógtar san áireamh an feirm mar chaipiteal agus déantar measúnú air mar a léirítear thuas.

Do theach

Ní thógtar do theach san áireamh muna bhfaigheann tú ioncam uaidh.

Acmhainní Iomlána

Déantar do chuid acmhainní ó gach foinse a shuimiú le chéile chun acmhainní seachtainiúla iomlána a fháil. Íocfar an difríocht idir d’acmhainní seachtainiúla iomlána agus an uasráta Chúnamh Feirme a d’fhéadfá a fháil mura mbeadh aon acmhainní agat (lena n-áirítear méaduithe maidir le daoine fásta agus leanaí cleithiúnacha).